PHP’da JSON bilan ishlash — amaliy qo‘llanma

JSON (jаvascript Object Notation) — bu ma’lumotlarni server va foydalanuvchi o‘rtasida almashish uchun eng mashhur formatlardan biri. U yengil, o‘qilishi oson va PHP bilan juda yaxshi ishlaydi. Ushbu maqolada biz PHP’da JSON formatidagi ma’lumotlar bilan qanday ishlashni bosqichma-bosqich o‘rganamiz.

1. JSON nima?

JSON — bu oddiy matn formatida yozilgan, lekin ma’lumotlarni kalit–qiymat juftliklari orqali saqlaydigan tuzilma. Masalan:

{ "ism": "Ali", "yosh": 25, "kasb": "dasturchi" }

Bunday ma’lumotni PHP’da osongina tahlil (decode) yoki yaratish (encode) mumkin.

2. JSON ma’lumotni PHP massivga o‘tkazish (decode)

Faraz qilaylik, bizda quyidagi JSON matn bor:

$json = '{ "ism": "Ali", "yosh": 25, "kasb": "dasturchi" }';

Uni PHP’da ishlatish uchun json_decode() funksiyasidan foydalanamiz:

$data = json_decode($json, true);

Endi biz bu ma’lumotni massiv sifatida ishlata olamiz:

echo $data['ism']; // Natija: Ali echo $data['kasb']; // Natija: dasturchi

Bu usul foydalidir, chunki ko‘p hollarda API yoki fayl orqali JSON ma’lumotlarini olish kerak bo‘ladi.

3. PHP massivni JSON formatga o‘tkazish (encode)

Endi teskari holatni ko‘raylik: bizda PHP massiv bor va uni JSON ko‘rinishiga aylantirmoqchimiz.

$user = [ "ism" => "Dilshod", "yosh" => 30, "kasb" => "backend dasturchi" ]; $json_data = json_encode($user);

// Natija quyidagicha bo‘ladi:
{"ism":"Dilshod","yosh":30,"kasb":"backend dasturchi"}

Endi bu JSON satrni API orqali jo‘natish yoki faylga yozish mumkin.

4. JSON fayl bilan ishlash

Ko‘pincha ma’lumotlar JSON faylida saqlanadi. PHP’da bunday fayllarni o‘qish va yozish juda oson:

Fayl o‘qish:

$json = file_get_contents('data.json'); $data = json_decode($json, true);

Faylga yozish:

$json_data = json_encode($data, JSON_PRETTY_PRINT); file_put_contents('data.json', $json_data);

Bu usul yordamida siz foydalanuvchi ma’lumotlarini, sozlamalarni yoki boshqa strukturalarni JSON ko‘rinishida saqlashingiz mumkin.

5. JSON bilan ishlashda xatoliklarni tekshirish

Agar JSON noto‘g‘ri formatda bo‘lsa, json_last_error() funksiyasi yordamida xatolikni aniqlash mumkin:

if (json_last_error() !== JSON_ERROR_NONE) { echo "JSON formatida xatolik bor!"; }

Bu foydali, chunki ba’zan tashqi API dan noto‘g‘ri formatdagi ma’lumotlar keladi.

6. Xulosa

JSON — bu bugungi kunda deyarli barcha web xizmatlar va API’larda ishlatiladigan asosiy ma’lumot almashish formati. PHP’da json_encode() va json_decode() funksiyalari yordamida siz JSON bilan oson ishlay olasiz. Bu usul foydalanuvchi ma’lumotlarini saqlash, API’lardan ma’lumot olish va qayta ishlashda juda foydali hisoblanadi.